Class 12 Political Science Project Writing for HS 2026

Class 12 Political Science Project Writing for HS 2026: The main idea behind project work is to make sure that the learner does their own research and comes up with practical solutions to the concept they are trying to learn or the problem that they are trying to solve. Here you can avail Class 12 Political Science Project Writing for HS 2026.

Project Writing on Kashmir Issue HS 2nd Year | কাশ্মীৰ সমস্যা HS 2nd Year Project

প্ৰকল্পঃ কাশ্মীৰ সমস্যা

(দ্বাদশ শ্ৰেণীৰ ৰাজনীতি বিজ্ঞান)

সুচীপত্ৰঃ

১। ঘোষণা পত্র

২। প্রমানীকৰণ

৩।‌ কৃতজ্ঞতা

৪। আৰম্ভণি

৫।‌ কাশ্মীৰ সমস্যাৰ মূল কাৰণ

৬।‌ কাশ্মীৰ সমস্যাৰ ফলাফল

৭।‌ সামৰণি

৮। সহায়ক

আৰম্ভনি/পাতনিঃ জম্মু আৰু কাশ্মীৰ ভাৰতৰ এখন কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল। জম্মু আৰু কাশ্মীৰ দুটা মূল অংশৰে গঠিত: জম্মু আৰু কাশ্মীৰ উপত্যকা। হিমালয় পৰ্বমালাত কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ অধিকাংশ অৱস্থিত, ৰাজ্যখনৰ চাৰিসীমাত ভাৰতৰ আন দুখন ৰাজ্য হিমাচল প্ৰদেশ আৰু পঞ্জাব আছে, লাইন অৱ কণ্ট্ৰলে ৰাজ্যখনক পশ্ছিম দিশত পাকিস্তান অধিকৃত কাশ্মীৰ আৰু উত্তৰ-পশ্ছিম দিশত পাকিস্তানৰ গিলগিট-বল্টিষ্টান প্ৰদেশৰ পৰা পৃথক কৰিছে। আজি আমি এই প্ৰকল্পটিত কাশ্মীৰ সমস্যাৰ প্ৰধান কাৰণ সমূহ, ইয়াৰ ফলাফলৰ বিষয়ে বিষদভাৱে আলোচনা কৰিম।

জম্মু-কাশ্মীৰ অঞ্চলটো ভাৰতৰ আটাইতকৈ স্পৰ্শকাতৰ অঞ্চল। ভাৰতৰ স্বাধীনতা আৰু বিভাজন কালৰ পৰাই অঞ্চলটোৰ ভাগ-বিতৰণক লৈ ভাৰত আৰু পাকিস্তান দুই ৰাষ্ট্ৰৰ মাজত সংঘাতৰ চলি আহিছে যাক ‘কাশ্মীৰ সমস্যা’ হিচাপে অভিহিত কৰা হয়। কাশ্মীৰ সমস্যা এক জটিল আৰু দীৰ্ঘদিনীয়া ৰাজনৈতিক আৰু সামাজিক সমস্যা, যি ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ মাজত বিভাজনৰ সৃষ্টি কৰি আহিছে।

কাশ্মীৰ সমস্যাৰ মূল কাৰণঃ ভাৰত পাকিস্তান বিভাজনৰ সময়ত কাশ্মীৰৰ শাসক আছিল মহাৰাজা হৰি সিং। সেই সময়ৰ পাকিস্তানৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী আছিল লিয়াকট আলি খান আৰু ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী আছিল জৱাহৰলাল নেহৰু আৰু ভাৰতৰ ভাইচৰয় আছিল লৰ্ড মাউণ্টবেটেন। ভাৰতৰ স্বাধীনতা লাভৰ পিছতো এওঁ কিছুদিন গভৰ্ণৰ জেনেৰেল হিচাপে আছিল।

ৰজা হৰিসিঙৰ পিছতেই সেই সময়ত কাশ্মীৰৰ ক্ষমতাশালী লোক আছিল কাশ্মীৰৰ জনপ্ৰিয় ৰাজনৈতিক আৰু বিপ্লৱী দল নেচনেল কনফাৰেন্সৰ নেতা শ্বেখ আব্দুল্লা। লিয়াকট আলি খানৰ পাকিস্তানে কাশ্মীৰক পাকিস্তানৰ লগত চামিল কৰিবলৈ বিভিন্ন প্ৰকাৰে চেষ্টা কৰিছিল যদিও মহাৰাজ হৰি সিং আৰু শ্বেখ আব্দুল্লা কিন্তু কোনোপধ্যেই আজাদ কাশ্মীৰক পাকিস্তানৰ লগত চামিল কৰিবলৈ মান্তি হোৱা নাছিল।

ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ মাজত দীৰ্ঘদিনীয়া ভূখণ্ড আৰু ৰাজনৈতিক বিবাদ কাশ্মীৰ বিষয়টো মূলতঃ ১৯৪৭ চনত ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ ত্ৰুটিপূৰ্ণ বিভাজন আৰু তাৰ পিছত অঞ্চলটোৰ ওপৰত হোৱা সংঘাতপূৰ্ণ দাবীৰ পৰাই উদ্ভৱ হৈছে। কাশ্মীৰৰ বৈচিত্ৰময় ধৰ্মীয় আৰু জাতিগত জনগাঁথনিৰ লগতে কিছুমান বিশেষ ক্ষেত্ৰত

আন্তৰ্জাতিক আৰু চীনৰ হস্তক্ষেপে বিষয়টো আৰু জটিল কৰি তুলিছে। ইয়াৰ মূল কাৰণবোৰ তলত আলোচনা কৰা হ'ল —

বিভাজন আৰু অভিগমৰ যন্ত্ৰঃ

১৯৪৭ চনত ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ বিভাজনৰ ফলত ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ সৃষ্টি হয়, যাৰ ফলত ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰসমূহে নিজৰ সংলগ্নতা নিৰ্ণয় কৰিবলৈ বাকী থাকে।

মুছলমান সংখ্যাগৰিষ্ঠ জনসংখ্যা আৰু হিন্দু শাসক মহাৰাজা হৰি সিং থকা কাশ্মীৰত জটিল পৰিস্থিতিৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছিল।

প্ৰথম অৱস্থাত মহাৰাজে স্বাধীনতা বিচাৰিছিল যদিও পাকিস্তান সমৰ্থিত জনজাতীয় মিলিচীয়া আক্ৰমণৰ পিছত ভাৰতৰ সৈতে যোগদানৰ যন্ত্ৰত স্বাক্ষৰ কৰে।

এই যোগদানৰ বিৰুদ্ধে পাকিস্তান আৰু কাশ্মীৰৰ একাংশই বিতৰ্কিত, যিসকলে যুক্তি আগবঢ়ায় যে ইয়াক জোৰ-জবৰদস্তি কৰা বা অবৈধ কৰা হৈছিল।

বিৰোধী দাবী আৰু ভূখণ্ডৰ বিবাদঃ

ভাৰত আৰু পাকিস্তান দুয়োখন দেশেই সমগ্ৰ কাশ্মীৰৰ দাবী, যাৰ ফলত অব্যাহত আছে ভূখণ্ডৰ বিবাদ আৰু সামৰিক সংঘাত।

কাশ্মীৰ উপত্যকা, জম্মু, লাডাখকে ধৰি অঞ্চলটোৰ অধিকাংশ অংশ ভাৰতে প্ৰশাসন কৰে।

আজাদ কাশ্মীৰ আৰু গিলগিট-বাল্টিস্তান নামেৰে জনাজাত কাশ্মীৰৰ এটা অংশ পাকিস্তানৰ নিয়ন্ত্ৰণত আছে।

ভাৰতেও দাবী কৰা আকছাই চিন অঞ্চল চীনে প্ৰশাসন কৰে।

ৰাজনৈতিক আৰু ধৰ্মীয় কাৰকসমূহঃ

অঞ্চলটোৰ মুছলমান সংখ্যাগৰিষ্ঠ জনসংখ্যা আৰু পাকিস্তানৰ ভৌগোলিক সান্নিধ্যই পাকিস্তানৰ দাবীক ইন্ধন যোগাইছিল।

ভাৰতে অৱশ্যে কাশ্মীৰক নিজৰ ধৰ্মনিৰপেক্ষ জাতিৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ হিচাপে লয়, বৈচিত্ৰ্যৰ ঐক্যৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।

ভাৰত প্ৰশাসিত কাশ্মীৰৰ ভিতৰত বিভিন্ন ধৰণৰ মতামত আছে, কিছুমানে স্বাধীনতা বিচাৰে, কোনোৱে পূৰ্বৰ অৰ্ধ স্বায়ত্তশাসিত মৰ্যাদালৈ ঘূৰি আহিবলৈ বিচাৰিছে, আৰু কিছুমানে পাকিস্তানত যোগদানৰ সমৰ্থন কৰিছে।

ভাৰতীয় সংবিধানৰ ৩৭০ অনুচ্ছেদৰ অধীনত, জম্মু আৰু কাশ্মীৰক এক বিশেষ মৰ্যাদা দিয়া হৈছিল।

২০১৯ চনত ভাৰতে কাশ্মীৰৰ বিশেষ স্বায়ত্তশাসিত মৰ্যাদা বাতিল কৰা ঘটনাই উত্তেজনা আৰু অশান্তিৰ অধিক ইন্ধন যোগাইছিল।

বিদ্ৰোহ আৰু সন্ত্ৰাসবাদঃ

১৯৮৯ চনৰ পৰা কাশ্মীৰত ভাৰতীয় শাসনৰ বিৰুদ্ধে সশস্ত্ৰ বিদ্ৰোহ অব্যাহত আছে, ভাৰত আৰু পাকিস্তানে উগ্ৰপন্থীক সমৰ্থন কৰাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰিছে।

ছোভিয়েট-আফগান যুদ্ধ আৰু ইয়াৰ পিছৰ পৰিণতিও এই সংঘাতত অৰিহণা যোগাইছিল, কিছুমান যোদ্ধাক কাশ্মীৰৰ ফালে পুনৰ নিৰ্দেশিত কৰা হৈছিল।

বিদ্ৰোহী গোটসমূহে প্ৰায়ে কাশ্মীৰী হিন্দুকে ধৰি ভাৰত সমৰ্থক বুলি ধৰা লোকসকলক লক্ষ্য কৰি লয়।

আন্তৰ্জাতিক হস্তক্ষেপঃ

কাশ্মীৰ বিষয়টো ১৯৪৮ চনৰ পৰা ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ কাৰ্যসূচীত আছে, সংগঠনটোৱে ইয়াক বিতৰ্কিত ভূখণ্ড হিচাপে স্বীকৃতি দিছে।

১৯৭২ চনত চিমলা চুক্তিত নিয়ন্ত্ৰণ ৰেখা (LoC)ক যুদ্ধবিৰতি ৰেখা হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছিল যদিও ইয়াৰ অন্তৰ্নিহিত বিবাদৰ সমাধান হোৱা নাই।

কাশ্মীৰৰ পূব অংশত চীনৰ জড়িততাই পৰিস্থিতি আৰু অধিক জটিল কৰি তুলিছে।

কাশ্মীৰ সমস্যাৰ ফলাফলঃ কাশ্মীৰ সমস্যাৰ ফলস্বৰূপে ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ মাজত বিভেদ বৃদ্ধি পাইছে, স্থানীয় লোকসকলৰ মাজত অশান্তি আৰু হিংসা বিয়পি পৰিছে, আৰু আন্তৰ্জাতিক স্তৰত উত্তেজনা বৃদ্ধি পাইছে। ইয়াৰ ফলত অঞ্চলটোৰ অৰ্থনৈতিক উন্নয়নত বাধা আহি পৰিছে আৰু মানৱ সম্পদৰো ক্ষতি হৈছে। কাশ্মীৰ সমস্যাৰ কিছুমান মুখ্য ফলাফল হ'ল —

ভাৰত-পাকিস্তানৰ মাজত বিভেদঃ‌ কাশ্মীৰ সমস্যাৰ মূল কাৰণ হৈছে ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ মাজত এই অঞ্চলটোৰ ওপৰত থকা দাবী। এই দাবীৰ ফলত দুয়োখন দেশৰ মাজত যুদ্ধ আৰু সংঘাতৰ সৃষ্টি হৈছে, যাৰ ফলত সীমান্তত উত্তেজনা বৃদ্ধি পাইছে।

স্থানীয় লোকসকলৰ ওপৰত প্ৰভাৱঃ কাশ্মীৰৰ জনসাধাৰণে দীৰ্ঘদিন ধৰি এই সমস্যাৰ ফল ভুগি আহিছে। হিংসা, অশান্তি, আৰু মানৱ অধিকাৰ উলংঘনৰ ঘটনা ঘটি আহিছে। বহু লোক গৃহহীন হৈছে আৰু তেওঁলোকৰ জীৱনযাত্রাত যথেষ্ট প্ৰভাৱ পৰিছে।

অৰ্থনৈতিক প্ৰভাৱঃ কাশ্মীৰৰ সমস্যাই অঞ্চলটোৰ অৰ্থনৈতিক বিকাশক বাধাগ্রস্ত কৰিছে। পর্যটন ব্যৱসায়ত নেতিবাচক প্ৰভাৱ পৰিছে, আৰু বিনিয়োগকাৰীসকলে এই অঞ্চলত বিনিয়োগ কৰিবলৈ সংকোচ কৰে।

আন্তৰ্জাতিক উত্তেজনাঃ কাশ্মীৰ সমস্যাই ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ মাজত আন্তৰ্জাতিক উত্তেজনা বৃদ্ধি কৰিছে। দুয়োখন দেশে এই বিষয়ত বিভিন্ন দেশৰ সমৰ্থন বিচাৰিছে, যাৰ ফলত আঞ্চলিক আৰু বিশ্বৰ ৰাজনীতিত প্ৰভাৱ পৰিছে।

মানৱ সম্পদৰ ক্ষতিঃ কাশ্মীৰ সমস্যাৰ ফলস্বৰূপে বহু লোকৰ মৃত্যু হৈছে, আহত হৈছে, আৰু ঘৰবাৰী হেৰুৱাবলগীয়া হৈছে। ইয়াৰ উপৰিও, শিক্ষা আৰু স্বাস্থ্য সেৱাৰ ক্ষেত্ৰতো সমস্যাৰ সৃষ্টি হৈছে।

সৈন্য বাহিনীৰ উপস্থিতিতঃ দুয়োখন দেশৰ মাজত চলি থকা এই সমস্যাৰ সমাধান আৰু পৰিস্থিতি নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ কাশ্মীৰত ভাৰত আৰু পাকিস্তান দুয়োখন দেশৰে বৃহৎ সংখ্যক সৈন্য মোতায়েন কৰা হৈছে, যাৰ ফলত অঞ্চলটোত উত্তেজনা বৃদ্ধি পাইছে।

সামৰণিঃ কাশ্মীৰত দীৰ্ঘদিন ধৰি চলি থকা হিংসা আৰু সংঘাতৰ ফলত সাধাৰণ নাগৰিকৰ ওপৰত বেয়াকৈ প্ৰভাৱ পৰিছে। কাশ্মীৰ সমস্যাৰ সমাধান এতিয়াও অনিশ্চিত। দুয়োখন দেশে আলোচনাৰ মাধ্যমেৰে এই সমস্যা সমাধান কৰিবলৈ চেষ্টা কৰি আহিছে, কিন্তু এতিয়ালৈকে কোনো সমাধান ওলোৱা নাই।

সংক্ষেপে ক'বলৈ গ'লে, কাশ্মীৰ সমস্যাই ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ মাজত বিভেদ সৃষ্টি কৰাৰ লগতে অঞ্চলটোৰ জনসাধাৰণৰ জীৱনলৈ দুখ-কষ্ট আনি দিছে। লগতে, ইয়াৰ ফলত আন্তৰ্জাতিক পৰিস্থিতিতো প্ৰভাৱ পৰিছে

সহায়কঃ মোৰ এই প্রকল্পটি প্ৰস্তুত কৰিবলৈ মই কেইবাপ্রকাৰৰ সহায় লবলগীয়া হ’ল যেনে —

১।‌ ইন্টাৰনেট

২। পাঠ্যপুথি

৩।‌ edunation19